80 proc. małych firm, które korzysta lub korzystało z leasingu jest zadowolonych z tej formy finansowania. W opinii przedsiębiorców leasing jest elastyczniejszą formą finansowania niż kredyt. 

Szeroko dostępne źródła finansowania w połączeniu z korzystnymi rozwiązaniami prawno-podatkowymi dla firm, przyczynią się do rozwoju sektora małych i średnich firm – uważają eksperci branży leasingowej. 

W Polsce działa 1,84 mln przedsiębiorstw niefinansowych (dane GUS za 2014 r.) określanych jako przedsiębiorstwa aktywne. Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią 99,8% tych podmiotów oraz odpowiadają za 69,2 % miejsc pracy. Jednocześnie przedsiębiorcy z sektora MMŚP, w mniejszym stopniu, niż duże firmy, mogą liczyć na wewnętrzne źródła kapitału: rezerwy i zyski z poprzednich lat. Alternatywę stanowią zewnętrzne źródła finansowania takie jak leasing. 

Najnowsze wyniki badania CBM INDICATOR dowodzą, że 40 proc. firm, które są zaliczane do grupy tzw. małych podatników, korzystało w przeszłości lub aktualnie korzysta z leasingu. Co istotne 80 proc. z nich jest zadowolonych z tej formy finansowania. 

– W opinii właścicieli małych firm, leasing jest elastyczniejszą formą finansowania niż kredyt – zauważa Mieczysław Woźniak, wiceprzewodniczący Komitetu Wykonawczego Związku Polskiego Leasingu. – Dodatkowo przedsiębiorcy aktualnie korzystający z leasingu są znacznie bardziej utwierdzeni w tym poglądzie niż ci, którzy nigdy nie korzystali z tego źródła finansowania inwestycji. Badanie zrealizowane przez Oxford Economics na zlecenie Leaseurope na ogólnoeuropejskiej próbie pokazało, że firmy korzystające z leasingu statystycznie częściej są firmami rosnącymi, przy czym nakłady inwestycyjne firm rosnących i jednocześnie korzystających z leasingu były trzy razy większe niż w przypadku firm rosnących, lecz nie korzystających z leasingu. 

Firmy, które wzięły udział w cytowanym badaniu CBM INDICATOR są zaliczane do grupy tzw. małych podatników czyli firm, które w 2015 roku osiągnęły obroty do 5 mln zł. Aktualnie posłowie Parlamentarnego Zespołu na rzecz Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego, pracują nad kolejnymi rozwiązaniami, takimi jak proponowana likwidacja zryczałtowanej składki ZUS dla najmniejszych przedsiębiorców, które mogą ułatwić funkcjonowanie i przyczynić się do rozwoju najmniejszych firm.

– Ułatwienia te w połączeniu z elastycznym i szeroko dostępnym instrumentem zewnętrznego finansowania, jakim jest leasing niewątpliwie pozytywnie wpłyną na realizację ambitnych planów inwestycyjnych, jakie stoją przed nami w nadchodzących latach – uważa Andrzej Sugajski, dyrektor generalny Związku Polskiego Leasingu. 

• Szacunki Związku Polskiego Leasingu pokazują, że w Polsce z usług firm leasingowych korzysta już 500 tys. firm, przy czym kluczowym dla leasingodawców klientem są firmy z sektora MMŚP.

• W pierwszym kwartale 2016 roku, polscy leasingodawcy sfinansowali inwestycje o łącznej wartości 13 mld zł, co oznacza 23 proc. wzrost wartości nowych kontraktów w porównaniu do pierwszego kwartału 2015 r. W całym 2015 r., polskie firmy leasingowe sfinansowały inwestycje o wartości blisko 50 mld zł. 

• Na koniec 2015 r. łączna wartość aktywnego portfela branży leasingowej w kwocie 87,8 mld zł, była porównywalna z wartością salda kredytów inwestycyjnych udzielonych firmom przez banki (101,4 mld zł, wg stanu na dzień 31.12.2015 r.).

Jak pokazują badania, blisko 60 proc. nakładów inwestycyjnych firm z segmentu MMŚP pochodzi ze środków własnych. Jednak koncentracja na własnych zasobach może skutecznie blokować dalszy rozwój przedsiębiorstw i ich zagraniczną ekspansję – z tego względu warto skorzystać z zewnętrznego finansowania. Dużą popularnością wśród firm cieszą się leasing i kredyt, które ZPL poddał analizie. 

W wyborze odpowiedniego dla profilu firmy narzędzia pomocne będą następujące wskaźniki: dostępność instrumentu, wymagane zabezpieczenia, czas oczekiwania na decyzję kredytową, koszty czy wreszcie cel i specyfika przedsięwzięcia. 

Większość osób rozumie czym jest kredyt, inaczej jest w przypadku leasingu. Definicja kredytu wynika z prawa bankowego, podczas gdy definicja leasingu została uregulowana w Kodeksie Cywilnym. 

• Kredyt bankowy to umowa zawarta w formie pisemnej pomiędzy bankiem, a kredytobiorcą. Bank zobowiązuje się udostępnić określoną kwotę na określony cel oraz czas, a kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić pobraną kwotę wraz z należnym bankowi wynagrodzeniem w postaci prowizji i odsetek. 

• Leasing polega na sfinansowaniu przez firmę leasingową zakupu, podlegających amortyzacji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych lub gruntów i oddanie ich leasingobiorcy w użytkowanie na określonych, w pisemnej umowie, warunkach. Umowa leasingowa reguluje takie kwestie jak czas trwania kontraktu czy wysokość ratalnych opłat (rat leasingowych).

Biorąc pod uwagę dostępność instrumentów finansowych, leasing może się okazać jedyną szansą na sfinansowanie środków trwałych dla tzw. młodych przedsiębiorców (czyli takich, którzy prowadzą działalność od 3 do 6 miesięcy). Banki zazwyczaj wymagają, aby działalność była prowadzona od co najmniej 12 miesięcy.

Dzięki temu, że firma leasingowa zachowuje prawo własności przedmiotu leasingu przez cały okres jego użytkowania, korzystający może szybciej zamortyzować przedmiot inwestycji, może także zaoszczędzić na podatkach, dostosowując poziom kosztów, wynikających ze spłacanych rat kapitałowo-odsetkowych do spodziewanych przychodów. W przypadku kredytu własność jest po stronie kredytobiorcy, co może być istotnym argumentem dla klientów bardziej ceniących „posiadanie” od „używania”. 

Banki wymagają przedstawienia wielu dokumentów, w tym potwierdzających brak zaległości podatkowych, brak zaległości w opłacaniu składek na ZUS, a także dokumentów dotyczących przychodów przedsiębiorcy w ubiegłych okresach. Dla firmy leasingowej przedmioty charakteryzujące się dużą płynnością w obrocie (takie jak samochody, środki transportu czy maszyny), są dobrym zabezpieczeniem transakcji, ograniczając zakres oczekiwanych dodatkowych gwarancji. W odniesieniu do wymienionych przedmiotów łatwo zbywalnych, w leasingu stosowane są również uproszczone procedury, polegające na zmniejszeniu liczby i zakresu oczekiwanych dokumentów, jak również skracające czas na podjęcie decyzji o zawarciu umowy. Z tego względu starając się o leasing możemy liczyć na otrzymanie decyzji kredytowej praktycznie od ręki, podczas gdy oczekiwanie na decyzję kredytową banku jest dłuższe. Jest to związane z bardziej szczegółową weryfikacją opierającą się na wymogach ryzyka. 

Funkcjonujący podział na leasing operacyjny oraz finansowy (kapitałowy) wynika z tego, która strona umowy jest uprawniona do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu leasingu. W sytuacji gdy uprawnionym do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy będzie finansujący, transakcja będzie miała charakter leasingu operacyjnego, natomiast jeśli uprawnionym do dokonywania odpisów amortyzacyjnych będzie korzystający, transakcja będzie miała charakter leasingu finansowego. 

Leasing operacyjny nie obciąża zdolności kredytowej firmy i nie jest widoczny w bilansie spółki, przez co wpływa na poprawę wskaźników finansowych firm. Leasing operacyjny pozwala także na obniżenie podstawy opodatkowania na potrzeby podatku dochodowego o pełną wysokość rat leasingowych (zatem zarówno kapitał jak i odsetki), które są zaliczane do kosztów uzyskania przychodu. Podobne korzyści nie odnoszą się do kredytu.

Klient może dostosować strukturę rat leasingowych do indywidualnych potrzeb, w tym przez ustalenie poziomu wartości początkowego zaangażowania, ceny wykupu i poszczególnych rat. W leasingu istnieje również możliwość ustalenia poszczególnych rat na odmiennym poziomie, co jest wartością dodaną w przypadku „sezonowych” branż. 

Elastyczność umów leasingowych przejawia się również w łatwości przeniesienia wszelkich praw i obowiązków z nich wynikających na inny podmiot (innego przedsiębiorcę), czyli dokonania tzw. cesji umowy leasingu. Rozwiązanie jest stosowane przez klientów, którzy nie są w stanie spłacać należności na rzecz firmy leasingowej, względnie np. chcą pozbyć się starzejącego się technologicznie sprzętu, czy „wymienić” pojazd na nowszy model. Podobne rozwiązanie nie funkcjonuje w odniesieniu do umowy kredytowej.

– W przeszłości utarło się przekonanie, że efektywnie leasing jest droższym od kredytu instrumentem. Jednak wyniki badań zrealizowanych wśród firm w 2014 roku wskazują, że 73,6 % przedsiębiorców korzysta z leasingu z uwagi na lepsze niż w przypadku kredytu warunki finansowania (dla porównania w 1998 r. ten wskaźnik wyniósł tylko 19 %). Dodatkowo należy pamiętać, że leasing to nie tylko i wyłącznie usługa finansowa, tak jak kredyt, lecz także usługa polegająca na oddaniu środka trwałego do korzystania – powiedział Andrzej Sugajski, dyrektor generalny ZPL. 

Korzystający ma nie tylko dostęp do tanich źródeł finansowania (firmy leasingowe finansują się praktycznie z tych samych źródeł co banki), ale także mają możliwość uzyskania lepszych warunków zakupu i użytkowania (ubezpieczenie, serwis, usługi dodatkowe) niż przy skorzystaniu z kredytu lub zakupu ze środków własnych. Wynika to z tego, że firma leasingowa, dysponując bogatym i wieloletnim doświadczeniem na rynku dóbr inwestycyjnych, ma możliwość wynegocjowania korzystniejszych cen nabycia środków trwałych oraz cen wszelkich usług związanych z ich obsługą i serwisem. Poziom osiąganych rabatów może kształtować się na poziomie od kilku do nawet 30 proc. od ceny katalogowej – w przypadku większych zamówień. 

Zgodnie z danymi Komisji Europejskiej, 57 % polskich przedsiębiorców pod koniec ubiegłego roku zadeklarowało, że leasing jest/będzie dla nich istotnym źródłem finansowania inwestycji. Plasuje to Polskę na trzecim miejscu po Finlandii i Niemczech, w których to krajach zainteresowanie leasingiem jest nieznacznie wyższe.

Porady Mikołaja Łagowskiego, właściciela agencji leasingowej Leason.

Leasing to tania, szybka i popularna metoda finansowania zakupu samochodów i maszyn dla przedsiębiorstw. Jeśli planujesz zakup samochodu lub maszyny do firmy i myślisz o leasingu dobrze jest wiedzieć, jakie błędy przedsiębiorcy popełniają najczęściej decydując się na leasing oraz jak się ich ustrzec.

I Założenie, że maksymalny czas umowy leasingu wynosi 5 lat 

Zwykle maksymalny czas umowy leasingu wynosi 5 lat jednakże niektóre firmy leasingowe dopuszczają dłuższy czas trwania umowy – do 7 lat dla samochodów i do 7-8 lat dla maszyn. Pozwala to znacznie obniżyć wysokość miesięcznej raty.

II Odkładanie organizowania leasingu na ostatnią chwilę 

W Polsce z leasingu korzysta się najczęściej przy zakupie samochodów i wiele firm leasingowych oferuje ocenę wniosku w procedurach uproszczonych. Zaletą tych procedur jest niewielka ilość wymaganych dokumentów oraz krótki czas wydania decyzji o przyznaniu leasingu. Jeżeli wszystko idzie sprawnie leasing można zorganizować w ciągu 2-3 dni roboczych (od złożenia kompletu dokumentów do odbioru samochodu). Jednakże często po drodze pojawiają się „nieprzewidziane okoliczności” wydłużające cały proces, przykładowo: urlop osoby ze strony dilera lub firmy leasingowej zaangażowanej w proces leasingu, oczekiwanie na ofertę ubezpieczenia od agenta klienta, konieczność przesyłania dokumentów kurierem, konieczność przedłożenia dodatkowych dokumentów do oceny wniosku, błąd ludzki – wystawienie faktury z błędnymi danymi lub wprowadzenie błędnych danych do umowy leasingowej i wiele innych. Dlatego bezpiecznie jest założyć, że cały proces potrwa około tygodnia. 

W przypadku leasingu samochodów używanych proces może się wydłużyć do 1,5 – 2 tygodni z uwagi na konieczność wyceny samochodu i ocenę w procedurze zwykłej. Natomiast przy leasingu maszyn nowych należy założyć, że proces potrwa od 1 do 2 tygodni dla nowych maszyn (w zależności od firmy leasingowej i procedury oceny) i około 2 tygodni dla maszyn używanych, do procesu oceny wymagane są bowiem oględziny miejsca prowadzenia działalności klienta i (w przypadku maszyn używanych) wycena zlecona rzeczoznawcy zewnętrznemu.

Przy transakcjach o dużej wartości (powyżej 1 mln zł) ocena wniosku może trwać dłużej.

Zdarza się także, że firma leasingowa odmawia udzielenia leasingu i cały proces powtarzany jest w innej firmie leasingowej. Wszystko powyższe przemawia za organizowaniem leasingu z wyprzedzeniem czasowym.

III Zakup używanego samochodu za gotówkę z chęcią refinansowania przez leasing

Dotyczy to zakupu samochodu na podstawie faktury VAT marża lub VAT zw. Bardzo często chcąc zrefinansować zakup przez sprzedaż samochodu firmie leasingowej (leasing zwrotny) występuje konieczność wystawienia faktury VAT ze stawką VAT 23%. Samochód drożeje o stawkę VAT, z czego od rat leasingu można odliczyć tylko połowę podatku VAT (jeśli samochód wykorzystywany jest do celów prywatnych).

Jeśli sprzedaż do firmy leasingowej nastąpi na podstawie faktury VAT zw lub faktury VAT marża stosuje się leasing finansowy, aby nie doliczać 23% VAT do rat leasingu. Należy pamiętać, że leasing finansowy nie jest tak korzystny podatkowo, jak leasing operacyjny.

Przy okazji refinansowania zakupu można popełnić jeszcze jeden błąd – zwlekając z leasingiem zwrotnym powyżej 3 miesięcy od daty zakupu, leasingobiorca może uniemożliwić sobie załatwienie sprawy. Do 3 miesięcy od zakupu można leasingować w procedurze uproszczonej/zwykłej, powyżej 3 miesięcy wchodzi się w klasyczny leasing zwrotny w pełnej procedurze, a ten aktualnie oferuje niewiele firm leasingowych i realizują go niechętnie.

IV Założenie, że łatwo jest dostać leasing na maszynę dla krótko działającej firmy

Firmy leasingowe niechętnie finansują nowopowstałe firmy, najczęściej wymagają poręczenia innej firmy z dłuższą historią działalności. Jeśli poręczenie nie wchodzi w grę bierze się pod uwagę kilka czynników:
– Wysokość opłaty wstępnej – im wyższa tym lepiej, minimum 20-25%
– Doświadczenie w branży osób zarządzających firmą
– Majątek firmy i właściciela lub reprezentantów – w przypadku spółek zoo często wymagane jest poręczenie umowy leasingu majątkiem prywatnym reprezentantów
– Przedmiot leasingu – czy jest typowy w swojej branży, jak duży jest rynek wtórny
– Kontrakty lub listy intencyjne – preferowane są sytuacje, gdy zakup ma nastąpić w związku z wykonaniem podpisanego kontraktu, ewentualnie leasingobiorca może przedstawić listy intencyjne na odbiór swoich towarów/usług
– Czy firma rozpoczęła działalność i są już generowane obroty – jeśli dopiero się organizuje szanse maleją, nawet w przypadku dużego kapitału zakładowego lub majątku.

V Wykup przedmiotu leasingu przed upływem 40% czasu amortyzacji 

Aby umowa leasingu operacyjnego była za takową uważana przed urzędem skarbowym powinna trwać co najmniej 40% normatywnego czasu amortyzacji przedmiotu leasingu, czyli w przypadku samochodu (stawka amortyzacji 20%) min. 2 lata. Jeśli leasingobiorca zakończy umowę wcześniej – ryzykuje, że w trakcie kontroli urzędu skarbowego dociekliwy urzędnik zażąda usunięcia z kosztów rat leasingu i zapłaty zaległego podatku.

Ponadto w sytuacji zamknięcia umowy leasingu przed upływem 40% normatywnego czasu amortyzacji przepisy obligują firmę leasingową do sprzedaży przedmiotu leasingu po wartości rynkowej potwierdzonej wyceną rzeczoznawcy lub po wartości pozostałej do spłaty, w zależności która z nich jest wyższa. Przy wysokiej opłacie wstępnej i spłacie znacznej części kapitału w trakcie trwania umowy jest to więc bardzo niekorzystne dla leasingobiorcy. Po upływie 40% normatywnego czasu amortyzacji wykup następuje po wartości pozostałej do spłaty.

VI Nadpłacanie umowy leasingu 

Leasingobiorca dokonuje spłat w oparciu o harmonogram i nadpłata leasingu nie przynosi korzyści – faktury i tak będą przychodzić co miesiąc w kwotach wynikających z harmonogramu a pieniądze zostaną niepotrzebnie zamrożone. Można aneksować umowę, zmienić harmonogram i wtedy wpłacić jednorazowo większą kwotę, ale każda zmiana umowy wiąże się z kosztami aneksu (kilkaset złotych).

Najrozsądniej zaplanować nadpłaty (o ile jest to możliwe) przed podpisaniem umowy leasingu modyfikując odpowiednio harmonogram spłat.

VII Założenie, że minimalna opłata wstępna wynosi 10% 

Minimalna opłata wstępna (udział własny) zaczyna się najczęściej od 10% ale firmy leasingowe dopuszczają też niższe. Dla samochodów min. pierwsza wpłata wynosi 0-1%, dla maszyn 0-5%. 

Dla używanych przedmiotów leasingu wysokość opłaty wstępnej rośnie, przy czym nadal możliwy jest leasing przy 5% opłaty wstępnej. 

VIII Organizowanie leasingu, gdy firma widnieje jako dłużnik w KRD 

Wszystkie firmy leasingowe w Polsce sprawdzają leasingobiorcę w Krajowym Rejestrze Długów. Jeśli firma widnieje jako dłużnik w większości przypadków kończy się to odmową udzielenia leasingu. Do wyjątków należą pojedyncze wpisy na niewielkie kwoty (kilkaset – kilka tysięcy złotych) lub sprawy wygrane w sądzie, które jeszcze nie zostały wykreślone z rejestru (należy wtedy przedstawić dodatkowe dokumenty). W pozostałych przypadkach firma leasingowa odmówi udzielenia leasingu, nawet gdy widnieje kilka wpisów na bardzo małe kwoty. Dlatego przed złożeniem wniosku o leasing należy doprowadzić do wykreślenia wpisów z KRD (o ile jakieś są) albo liczyć się z wysokim prawdopodobieństwem decyzji odmownej i niepotrzebną stratą czasu.

IX NAJWIĘKSZY BŁĄD – powierzenie zorganizowania leasingu niewłaściwemu doradcy 

Niewłaściwy doradca leasingowy może sprawić, że zorganizowanie leasingu zamienia się w koszmar zamiast być proste i nieangażujące czasowo. Co więcej kiepski doradca może popełnić któryś z najczęściej popełnianych błędów Twoim kosztem. Na szczęście dość łatwo się przed tym ustrzec, wystarczy już na etapie pierwszej rozmowy zadać kilka pytań:

1. Jak długo pracuje Pan jako doradca do spraw leasingu? – Potrzeba minimum roku doświadczenia, żeby działać swobodnie, ale dobrze gdy doradca ma przynajmniej 3 lata doświadczenia – wtedy można mieć względną pewność, że zorganizował wystarczająco wiele umów leasingu, żeby nie uczyć się na Twoim przypadku. Brak doświadczenia sprawia, że popełniane są błędy i nie wiadomo o co pytać/prosić, dlatego dostaniesz więcej telefonów/maili z pytaniami i prośbą o uzupełnienia, co wydłuży czas oceny wniosku.

2. Jak dużo samochodów/maszyn Pan wyleasingował? – to pytanie pogłębia poprzednie pytanie.

Doradca może mieć kilka lat doświadczenia w leasingu samochodów, ale nie mieć pojęcia o leasingu maszyn i odwrotnie. Optymalną wartością jest powyżej 100 podpisanych umów leasingu samochodów/maszyn, minimum to 30-40 umów. Przy czym nie daj się uspokoić odpowiedzią typu „Nie mam dużego doświadczenia, ale moi koledzy z firmy mają i będą mi podpowiadać”. 

Koledzy prowadzą swoje transakcje i mają niewiele czasu na cudze, a ludzie w centrali firmy leasingowej pracują bazując na informacjach przekazanych przez dział handlowy. Doradca nie mając doświadczenia nie będzie w stanie skutecznie działać na Twoją korzyść.

3. Czy ma Pan referencje? – to, że ktoś pracuje długo nie oznacza jeszcze, że dobrze wykonuje swoją pracę. Referencje pomogą rozwiać wątpliwości.

4. Jaka jest minimalna opłata wstępna? Jaki jest maksymalny czas trwania umowy leasingu? – pytanie zasadne, jeśli akurat jesteś zainteresowany możliwie najniższą wpłatą lub dłuższym, niż 5 lat okresem spłaty leasingu.

5. Ile firm leasingowych ma Pan w ofercie? – pytanie zasadne, gdy Twoja sytuacja nie czyni cię idealnym leasingobiorcą, przykładowo: prowadzisz firmę poniżej 2-3 lat, jesteś osobą poniżej 25 roku życia, działasz w branży podwyższonego ryzyka (np. budowlanej), masz słaby BIK, przedmiot leasingu jest stary albo nietypowy (czyli jest ryzykowny z punktu widzenia firmy leasingowej), masz stratę za ubiegły/bieżący rok itd. Różne firmy leasingowe zwracają uwagę (lub nie) na różne rzeczy i odmowa w jednej firmie leasingowej (choćby ze względu na stratę) wcale nie musi oznaczać odmowy w drugiej. Doświadczony broker z szeroką ofertą będzie w stanie pomóc skuteczniej, niż osoba pracująca bezpośrednio w firmie leasingowej, posiada bowiem szerszą perspektywę i większe możliwości.

6. Pracuje Pan na umowę o pracę czy w oparciu o działalność? – osoby pracujące w oparciu o działalność gospodarczą potrafią lepiej zrozumieć sytuację klienta – przedsiębiorcy, szczególnie gdy chodzi o wiarygodne wyjaśnienie niskiego dochodu/zysku firmy. Ponadto będąc najczęściej wynagradzanym za każdą umowę leasingu doradca prowadzący działalność ma osobisty interes, aby wszystko poszło, jak należy – w przeciwnym wypadku nie zarobi.

7. Można też zadać pytanie o któryś z najczęściej popełnianych błędów na zasadzie „A co jeśli chciałbym...”