W dniach 14-16 maja w warszawskim centrum wystawienniczym EXPO XXI odbyły się organizowane przez Polską Izbę Paliw Płynnych 21. Międzynarodowe Targi "Stacja Paliw" 2014. W targach wzięło udział wielu wystawców z Polski i zagranicy. Uwagę zwracały w szczególności innowacyjne produkty i usługi, interesujące nie tylko dla operatorów stacji paliw.

Części ekspozycyjnej towarzyszyły liczne spotkania, szkolenia, prezentacje i konferencje. Ogłoszono wyniki konkursu "Złota Stacja 2014". Tytuł ten otrzymała SP Orlen nr 7145 w Mszanie Dolnej, należąca do firmy UCHACZ Sp. z o.o.

Targi "Stacja Paliw" to od 21 lat największa wystawa branży paliwowej w Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej. Są one nie tylko wydarzeniem biznesowym, lecz przede wszystkim - szeroko pojętą platformą wymiany wiedzy i doświadczeń, która umożliwia poznanie najnowszych rozwiązań technicznych czy legislacyjnych. W tym roku nie dopisali jednak wystawcy z cysternami.

Przy okazji targów zaprezentowano doroczny raport "Polski Rynek Paliw Płynnych 2013". Jeden z poruszanych w nim wątków to nowe uregulowania prawne. 1 stycznia 2014 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 243, poz. 2063). Oznacza to m. in., że wszyscy operatorzy stacji paliw powinni dysponować zbiornikami przystosowanymi do warunków technicznych sformułowanych w rozporządzeniu. Jego obowiązywanie doprowadzi, jak się przypuszcza, do zakończenia działalności przez pewną liczbę stacji aktywnych na rynku.

W 2013 r. Urząd Dozoru Technicznego (UDT) przeprowadzał kontrole stacji paliw, na podstawie których oszacował odsetek stacji kwalifikujących się do zamknięcia na 11,5% wszystkich obiektów operujących na terenie całego kraju. Urząd obejmuje kontrolami ok. 6700 placówek posiadających zbiorniki magazynowe paliw, co oznacza, że ok. 770 takich obiektów może oczekiwać zamknięcia.

Pod koniec 2013 r. spośród wyżej wymienionych 198 były to podmioty związane z rolnictwem - spośród nich zagrożenie zamknięciem dotyczyło 65 placówek, które wciąż miały niezmodernizowane zbiorniki. z kolei spośród 2.134 placówek deklarujących, że dozorowane przez UDT zbiorniki utrzymuje jedynie na potrzeby własne (czyli nie prowadzi sprzedaży klientom zewnętrznym, a jedynie wydaje paliwo kierowcom zatrudnianym przez siebie, na potrzeby innej prowadzonej przez siebie działalności), dotyczyło to 452 obiektów. Od 1 do 16 stycznia 2014 r. UDT zbadał ponad 150 stacji. Ok. 20% z nich miało wciąż niezmodernizowane zbiorniki. Ten większy odsetek niezmodernizowanych zbiorników niż na koniec 2013 r. w opinii UDT wynika z tego, że na początku roku Urząd skupił się głównie na już skontrolowanych a niedostosowanych obiektach. Ze względu na to, że kontrole muszą być prowadzone wg planu, więcej na temat skali zjawiska będzie można powiedzieć dopiero w połowie roku. UDT zapewnia, że wszystkie stacje na pewno zostaną skontrolowane do końca 2014 r. Przy szacowaniu, ile punktów tankowania stracą polscy kierowcy, trzeba jednak pamiętać, że duża część ww. to tzw. stacje zakładowe, tj. takie, które z założenia mają zbiorniki jedynie na potrzeby własne. z kolei zamykanie stacji ogólnie dostępnych dotyczy głównie tych, których właściciele już dawno podjęli decyzje o charakterze biznesowym i świadomie nie modernizowali zbiorników, wycofując się z rynku. Zasadniczo proces ten nie powinien wpłynąć więc na strukturę konkurencyjności rynku paliw w Polsce ani na gwałtowny wzrost cen.

W 2013 r. nastąpiło wyraźne wyklarowanie tendencji aktywnych na rynku detalicznym już od pewnego czasu. Do najważniejszych z nich należy postępująca koncentracja na rynku detalicznym rozumiana jako rosnąca przewaga wielkich graczy nad małymi, niezależnymi uczestnikami rynku.

Widoczna jest też redukcja liczby zagranicznych operatorów sieci przy wzrastającej nadal zsumowanej liczebności obiektów w tych sieciach. Poza tym nastąpiło zastopowanie rozrostu sieci przy marketach.

W porównaniu z bardziej zaawansowanymi krajami Europy nasz kraj znajduje się we wczesnym stadium ewolucji sieci detalicznych sprzedaży paliw. Charakteryzuje się ono dynamicznym wzrostem liczebnym sieci wielkich koncernów przy kurczeniu się liczebności małych podmiotów rynkowych. w rozwiniętej Europie odwrotnie - to obecność wielkich koncernów w segmencie downstream (dystrybucji paliw) ulega skurczeniu przy wzroście liczebnym operatorów niezależnych. Z raportu opracowanego przez firmę CB Richard Ellis (CBRE) wynika, że skumulowany udział tzw. Wielkiej Piątki (BP, Shell, ExxonMobil, Chevron i Total) na europejskim rynku downstream spadł z 43% w 2007 r. do 32% obecnie. Wzrasta natomiast udział operatorów niezależnych, zachowujących zdolność negocjowania cen kupowanych paliw: z 16 do 20% w tym samym okresie.

W Polsce pięć największych sieci (Orlen, Lotos, BP, Shell, Statoil) ma połowę wszystkich stacji paliw, ale ich siła nadal wzrasta. W dużej mierze dzieje się tak jednak nie poprzez inwestycje w stacje własne (CODO - ang. Company Owned Dealer Operated), lecz dzięki współpracy franczyzowej z prywatnymi przedsiębiorcami, w rezultacie której powstają stacje segmentu DOFO (ang. Company Owned Dealer Operated). w sieci PKN Orlen to jedyne stacje (w 2013 r. otwarto 11 takich placówek), które ostatnio buduje się od podstaw.

Grupa Lotos, zgodnie z zapowiedziami, dynamicznie poszerza segment OPTIMA. Pozostałe podmioty zaangażowane w rozwój tanich stacji, Orlen i Statoil, odchodzą od podobnych, a wcześniej wdrażanych, zamierzeń. w rezultacie sieć OPTIMA się rozrasta (w ubiegłym roku przybyło jej 50 obiektów, podobnie jak w poprzednich latach), sieć 1-2-3 Statoila pozostaje w stagnacji, a liczba orlenowskich stacji BLISKA ulega w przyspieszonym tempie redukcji (acz wciąż powstają BLISKIE DOFO). Jak na razie nie sprawdziły się pogłoski o ujednoliceniu przez PKN Orlen całego segmentu ekonomicznego Grupy pod funkcjonującą z powodzeniem w Orlen Deutschland markę STAR. Czas zweryfikuje trafność tych odmiennych strategii.

Na wystawie można było m.in. obejrzeć ciągnik siodłowy Iveco Stralis Super-Light Euro VI. To najnowsza wersja tego pojazdu, z silnikiem Cursor 9, o mocy 400 KM. Masa własna - tylko 6.350 kg. Producent podkreśla, że silnik tego ciągnika spełnia wymogi normy Euro VI bez stosowania EGR, a więc ma prostszą konstrukcję, niż powszechnie stosowane we współczesnych silnikach.

W konfiguracji podstawowej przewidziano kabinę Hi-Road z niskim dachem, stały fotel pasażera, system pomiaru obciążenia, aluminiowe zbiorniki powietrza i obręcze kół, 200-litrowy zbiornik paliwa z tworzywa sztucznego, 30-litrowy zbiornik AdBlue, akumulatory 170 Ah, brak uchwytu na koło zapasowe, siodło 190 mm, system monitorowania ciśnienia w ogumieniu (TPMS), EBS+BAS+ESP, dodatkowy hamulec postojowy działający na przednią oś, opony 315/70R22.5.

Przewidziano możliwość dalszego obniżenia masy, poprzez pozbawienie pojazdu fotela pasażera (minus 20 kg), zastosowanie tylnych opon Super Single 495/45 (-80 kg), aluminiowego siodła 180 mm (-20 kg), klinów/podpór bez opakowania (-10 kg), zaczepu do holowania bez opakowania (-5 kg) oraz skróconego zwisu tylnego (-12 kg).

W typowej konfiguracji do przewozu paliw na średnich trasach taki ciągnik wazy 6.570 kg (ma wówczas m.in. wysoki dach, dwie leżanki, lodówkę, automatyczną klimatyzację, osłonę przeciwsłoneczną, aluminiowe siodło, 290-litrowy aluminiowy zbiornik paliwa oraz 50-litrowy zbiornik AdBlue.

Niestety, producenci i dystrybutorzy cystern nie dopisali w tym roku. Pojawiły się tylko dwie firmy Stokota i BCLDS. Zwróciliśmy uwagę na nowości BCLDS. Jedną z nich jest naczepa NCG50, do transportu gazów skroplonych, ze zmodernizowanym układem dystrybucyjnym, z zaworem 4-calowym i pompą 4-calową. Jak poinformował nas obecny na wystawie Mariusz Szymański, przedstawiciel firmy, jest to układ o wydajności zwiększonej do 1000 litrów na minutę (dotychczas oferowano układy o wydajności do 430 l/min). Służy do napełniania instalacji przemysłowych. Układ jest wyposażony w system zapobiegający przepełnieniu napełnianego zbiornika.

Na targach wystawiono też "odchudzoną" pięciokomorową naczepę paliwową w wersji transportowej, o masie własnej 5.450 kg (z kołem zapasowym). Zmniejszenie masy o około 300 kg uzyskano po zastosowaniu m.in. mniejszej szafy dystrybucyjnej oraz aluminiowych felg i nóg podporowych. Oczywiście mniejsza masa własna przekłada się na większą ładowność naczepy.

Na kolejną 22 edycję targów Polska Izba Paliw Płynnych zaprasza za rok, tradycyjnie w maju. Miejmy nadzieję, że zobaczymy większa ofertę pojazdów.